ΣΥΝΟΨΗ:
Λονδίνο, 1872. Ο καθηγητής Τζέιμς Μάρεϊ (Μελ Γκίμπσον) αρχίζει να συγκεντρώνει ορισμούς με αφορμή την πρώτη έκδοση του Λεξικού της Οξφόρδης για την αγγλική γλώσσα. Λαμβάνει πάνω από 10.000 λήμματα από έναν δόκτορα Γουίλιαμ Μάινορ (Σον Πεν), ο οποίος είναι τρόφιμος σε άσυλο φρενοβλαβών εγκληματιών. Βασισμένο στο ομώνυμο διεθνές μπεστ σέλερ του Σάιμον Γουίντσεστερ, το «The Professor and The Madman» («Ο Καθηγητής και ο Τρελός») είναι μια αληθινή ιστορία παραφροσύνης, ιδιοφυΐας και εμμονής, με πρωταγωνιστές δύο αξιόλογους άντρες που άφησαν το σημάδι τους γράφοντας το Λεξικό της Αγγλικής Γλώσσας της Οξφόρδης, ένα εγχείρημα ξεκίνησε το 1857 και ήταν ένα από τα πιο φιλόδοξα και επαναστατικά έργα του ανθρώπινου πνεύματος.
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑΣ (γράφει η Γιώτα Παπαδημητρίου):
Η επικρατούσα φύση που μας διακατέχει οδηγεί στη περιθωριοποίηση του οτιδήποτε η κοινωνία ορίζει μέσω κανόνων, ως αδύναμο, ως ευτελή, ως ποταπό, δίνοντας μας έτσι την αίσθηση του ισχυρότερου.
Δύο «ασύνδετες» φύσεις συνθέτουν το περιεχόμενο αυτής της βιογραφικής ταινίας. Είναι ο καθηγητής James Murray, ένας αυτοδίδακτος, εκ φύσεως χαρισματικός γλωσσολόγος και από την άλλη ο Δρ. William Chester Minor, ένας παράφρονας, ψυχικά διαταραγμένος, απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Yale και πρώην γιατρός του Αμερικανικού στρατού. Ο δεύτερος, εσώκλειστος σε ψυχιατρική κλινική, βρίσκει τη γαλήνη μέσα από το κάλεσμά του προς τον πρώτο, ώστε να συντάξουν μαζί ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία της φιλολογικής ιστορίας, το Λεξικό της Αγγλικής Γλώσσας της Οξφόρδης. Ανέκαθεν, υπήρχε μια τάση καταδίκης της φρενολογίας, μία τάση περιθωριοποίησης των παραφρόνων και αποκοπής τους από το σύνολο, παραμερίζοντας το γεγονός ότι κάθε ψυχή στον κόσμο μας έχει το δικαίωμα της αναγνώρισης και της καλής -όσο είναι επιτευκτό- ποιότητας ζωής. Κάτι που βίωσε αδιάσειστα ο ίδιος ο Δρ. Minor, αφού τελικά οι γνώσεις και το ποιόν ενός ατόμου στην κοινωνία, δεν είναι ικανά να αφαιρέσουν το στίγμα που φέρει ένα παράφρων άτομο, ότιδήποτε κι αν εκείνο έχει προσφέρει στο σύνολο.
Δύο οσκαρικά μεγαθήρια της υποκριτικής, ο Mel Gibson στον ρόλο του καθηγητή και ο Sean Penn στον ρόλο του παράφρονα, αλλά και οι εκπληκτικές ερμηνείες των υπολοίπων Άγγλων ηθοποιών δίνουν έναν τόνο ποιοτικής κινηματογραφικής υπόστασης σε μια παραγωγή που δεν άρμοζε στο ταλέντο τους. Ο Sean Penn πείθει με την ενσάρκωση του χαρακτήρα του προκαλώντας συγκίνηση και οίκτο, ενώ ο Mel Gibson, ανακαλώντας την ιρλανδική προφορά του «Braveheart», δίνει και αυτός μια τίμια ερμηνεία. Παράλληλα έχουμε και μια Natalie Dormer που από τον φανταστικό κόσμο του «Game of Thrones», έφτασε να ενσαρκώνει έναν ρόλο που αναδεικνύει την υποκριτική της ικανότητα.
Στα αρνητικά θα πρέπει να καταχωρηθεί η έκδηλη ανησυχία ώστε να καλυφθεί το σύνολο της όμορφης και πολλά υποσχόμενης ιστορίας μέσα σε ένα πρόχειρο δίωρο, με την ένωση των σκηνών να γίνεται με ελαφρώς ακατάστατο και βιαστικό τρόπο. Επιπλέον, η καλή ποιότητα λήψης και η ωραία φωτογραφία έλειπαν από την αναβίωση της πανέμορφης αγγλικής πόλης του 19ου αιώνα (σ.σ. κανονικά, ως θαυμάστρια του Trier, η έντονη κινητικότητα της κάμερας δεν θα έπρεπε να μου έχει επιφέρει ενόχληση). Επιστέγασμα όλων, η ανεμική, υποτονική σκηνοθεσία του Farhad Safinia, ο οποίος δεν παρουσιάζεται καν με το όνομά του, αλλά με το ψευδώνυμο P.B. Shemran. Ο Ιρανός σκηνοθέτης αποτυγχάνει να μετουσιώσει το ενδιαφέρον σενάριο στην ποιοτική ταινία που άνετα θα μπορούσε να είναι.
Ένα στοιχείο που μένει να αναγνωρίσω είναι η εκπληκτική μουσική επένδυση που έδωσε ένα στίγμα καλής ποιότητας. Αντιθέτως, τα «γαλαζοπράσινα μάτια’’ των ηθοποιών και η έλλειψη της έντονης κάλυψης των σοκαριστικών συμβάντων της ίδιας της εξιστόρησης, δεν ικανοποίησαν την τεράστια προσδοκία από μία ταινία που κατείχε τα έτοιμα ‘’υλικά’’ ώστε να πραγματοποιήσει τη σύνθεση μιας εκπληκτικής αφήγησης.
Εν τέλει, «Ο Καθηγητής και ο Τρελός» είναι μία αξιοσημείωτη -αλλά όχι απαραίτητα καλή- ταινία που διδάσκει τι θα πει αυτοδίδακτη γνώση και αγάπη για αυτό που ονομάζουμε δημιουργία. Κρατώ, λοιπόν, μία φράση: «I only need books» λέει ο ίδιος ο Δρ. Minor, απαντώντας τι είναι αυτό που θα τον οδηγήσει στη γιατρειά του, και που δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη γνώση, την ίδια του την παιδεία.
Βαθμολογία: 2/5
FILM PLANET 